Optoppen: bouwen op bestaande kwaliteit

De ruimte in Nederland is schaars. Tegelijkertijd is de behoefte aan betaalbare, duurzame woningen groter dan ooit. Optoppen biedt een slimme en toekomstgerichte oplossing: door één of meerdere woonlagen toe te voegen bovenop bestaande gebouwen, benutten we wat er al is en voegen we kwaliteit toe. Bij Van der Bouw zijn we hierin gespecialiseerd. We combineren technische expertise met oog voor leefbaarheid, duurzaamheid én samenwerking.

Maar wat is optoppen? En hoe werkt dat in de praktijk?

Slim verdichten met optoppen: wat is optoppen precies?

Optoppen betekent het toevoegen van extra bouwlagen op een bestaand gebouw. Vaak gaat het om portiekflats, appartementencomplexen of andere meerlaagse woningen. Door het optoppen creëren we nieuwe woningen op een bestaand gebouw, zonder extra grond te gebruiken.

Deze manier van bouwen is niet nieuw, maar wel actueler dan ooit. Dankzij houtskeletbouw (licht, duurzaam en modulair) is optoppen haalbaar op veel plekken waar dat vroeger niet kon. En met het toevoegen van nieuwe woningen, pakken we vaak meteen de verduurzaming van het bestaande gebouw aan. Denk aan betere isolatie, zonnepanelen of een groen dak.

Optoppen doen we samen

Optoppen is samenwerken! Werken aan bestaande gebouwen in bestaande wijken kan alleen wanneer je dat met elkaar doet. Met het vergroten van het aantal woningen en bewoners zul je het gebruik van de omgeving samen goed moeten doordenken, soms wordt dat intensiever, soms wordt het anders. Bewoners, gemeenten, eigenaren en ondernemers kunnen zo niet alleen de woongebouwen verbeteren, maar ook de hele buurt! Omdat samenwerken zo belangrijk is, besteden we aandacht aan de organisatiegereedheid van betrokken partijen.

Van kosten tot kansen

De vraag die vaak als eerste gesteld wordt: wat kost het optoppen van een woning? Dat hangt af van verschillende factoren, zoals de draagkracht van het bestaande gebouw, het ontwerp, de gekozen materialen en of er tegelijkertijd gerenoveerd of verduurzaamd wordt. De kosten liggen tussen de €1.800 en €2.800 per vierkante meter. Kies je voor optoppen met houtskeletbouw, dan zijn de prijzen meestal lager. Hoe groter de aantallen, hoe lager de kosten.

Samenwerking tussen de Rijksoverheid, provincies en gemeentes

De Rijksoverheid ziet optoppen als een belangrijk instrument om de woningnood in een gebiedsaanpak te benaderen. In de zogeheten landelijke aanpak Optoppen wordt optoppen actief gestimuleerd, samen met provincies, gemeenten, woningcorporaties en bouwpartners. Daarbij gaat het niet alleen om bouwen, maar ook om het wegnemen van knelpunten in wet- en regelgeving, het versnellen van procedures en het beschikbaar maken van kennis en data.

DataScan

Met de DataScan brengen we in kaart waar de potentie voor optoppen het grootst is. We combineren interne data van woningcorporaties met externe onlinebronnen, zoals basisregistraties en luchtfoto’s. Zo geven we onafhankelijk en onderbouwd inzicht in de meest kansrijke panden binnen de vastgoedportefeuille. Eigenaren kunnen zelf criteria als filter gebruiken voor de scan van de potentie aan nieuwe woningen.

Van data naar een optopstroom

Als resultaat presenteren we een overzichtelijke optopstroom: een rangorde van projecten die zich lenen voor optoppen, op volgorde van prioriteit. Dit helpt om snel in actie te komen en veel te realiseren. We adviseren daarbij ook over slimme projectcombinaties die kunnen bijdragen aan een bredere buurtaanpak, bijvoorbeeld door optoppen te koppelen aan renovatie, verduurzaming of herinrichting van de openbare ruimte.

QuickScan

Bij Van der Bouw geloven we dat elke locatie uniek is. Daarom hebben we na de DataScan de QuickScan Optoppen ontwikkeld. Daarmee brengen we inzicht in de mogelijkheden op het gebied van:

Deze QuickScan bevat een minimale en maximale variant. Hiermee hebben stakeholders een betrouwbare bandbreedte en keuzevrijheid waarbinnen zij hun ambitie kunnen vormgeven.

De QuickScan is hét startpunt voor woningcorporaties, gemeenten en VvE’s die serieus willen kijken naar de potentie van optoppen.

Niet alleen bouwen, ook verbeteren

Optoppen is méér dan extra woningen. Het biedt een kans om wijken te versterken. Denk aan een combinatie van woninguitbreiding, verduurzaming, vergroening en klimaatadaptatie. Bijvoorbeeld door het aanleggen van een daktuin, het verbeteren van de wateropvang of het toevoegen van biodiversiteit. Zo draagt optoppen bij aan toekomstbestendige buurten.

Bij Van der Bouw kijken we daarom verder dan het dak. We kijken bij elk project welke vorm van uitbreiding het beste past. Soms is optoppen de meest logische keuze, maar in andere gevallen kiezen we voor aanplakken (nieuwe volumes tegen het gebouw) of uitplinten (uitbreiding aan de voet van het gebouw, zoals bij portieken of bergingen).

Ook voor VvE’s is optoppen een optie. Door het toevoegen van nieuwe woningen, kunnen de opbrengsten ingezet worden voor groot onderhoud of verduurzaming van het bestaande gebouw. Bovendien kunnen servicekosten dalen, doordat de kosten over meer bewoners verdeeld worden. Wij begeleiden VvE’s stap voor stap in het proces: van eerste verkenning tot besluitvorming en realisatie.